Consilium Philosophicum
Utrecht
Filosofisch Kwartet IV.
Wij zijn onze geest
Parktheater
Theaterpad 1, Eindhoven
februari - maart 2020
Wij zijn onze geest
In zijn nieuwste boek Zullen we contact houden stelt Rob van Gerwen even pijnlijke als noodzakelijke diagnose: we communiceren alleen nog maar via apparaten. Door nieuwe technologie en de nadruk op alles wat meetbaar is, wordt de levenswereld van de mens, en onze geest, bedreigd. Onze menselijkheid staat op het spel. Gelukkig biedt Van Gerwen een uitweg. We moeten een nieuwe filosofische houding ontwikkelen waarin er ruimte is voor de menselijke subjectiviteit. Kunst is de praktijk die aan onze subjectiviteit is toegewijd. Zijn boek is de leidraad voor een nieuwe, levendige cursus, boordevol voorbeelden en filosofische analyses.
Zullen we contact houden. Hoe we de geest uit ons wereldbeeld verwijderen.
2018, Uitg. Klement.
Over Rob van Gerwen
Dr. Rob van Gerwen is senior docent en onderzoeker aan departement Wijsbegeerte (faculteit Geesteswetenschappen) van Universiteit Utrecht. Hij doceerde ook aan de Koninklijke Akademie voor Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en de Hogeschool der Kunsten te Utrecht. Doceert aan de HOVO's van Nijmegen, Utrecht en Brabant, en aan kunstinstellingen in Den Bosch, Breda, Helmond en Eindhoven. Hij is directeur/eigenaar van Consilium Philosophicum.
Hij publiceerde 175 artikelen en negen boeken, over onderwerpen uit de filosofie van de kunst. Hieronder een met cum laude beoordeeld proefschrift, Art and Experience (1996); verder een boek over Richard Wollheims benadering van schilderkunst, bij Cambridge University Press (2001), en, bij het Centraal Museum in Utrecht, Kleine overpeinzingen. Over kunst kijken in het museum (2003). In 2016 verscheen bij uitgeverij Klement, zijn Moderne filosofen over kunst (tweede druk, 2017).
Eind 2018 verscheen, ook bij uitgeverij Klement, Zullen we contact houden. Hoe we de geest uit ons wereldbeeld verwijderen, over de tegenwerking van de subjectieve geest en onze verantwoordelijkheid door digitale technologie en het objectivisme van de moderne gemechaniseerde wetenschappen — onze eigen (objectieve) geest is daarvoor verantwoordelijk.
Hij schrijft momenteel voor uitgeverij Lontano een boek waarin hij voorstelt om de ethiek op de esthetische aspecten van menselijke interactie te funderen. In de achtergrond rondt hij ook een boek af over Kunst als een morele praktijk, en werkt hij nog altijd aan de esthetica van menselijke schoonheid, gelaatsexpressie en cosmetische chirurgie.
Via zijn websites vindt u onderwijsbeschrijvingen, artikelen, voordrachten en een weblog. Meer...
Over de cursus
Parktheater: www.parktheater.nl
De bijeenkomsten vinden plaats in zaal de Kameleon, op woensdagen van 19.45-21.45 uur. Zie weekschema hieronder.
Handouts komen beschikbaar na afloop van ieder college. Vraag docent om inloggegevens.
Programma
1. Woensdag 12 februari. TOTALITEITSFANTASIEËN.
De geest staat onder druk, hoewel ze de kern van ons leven vormt. Van Gerwen schetst de tegenstelling aan de hand van onze totaliteitsfantasieën: een alwetende god, totale objectivistische wetenschappelijke kennis en, recent, big data analyses. Die zouden allemaal beter zijn dan ons eindige subjectieve perspectief op de werkelijkheid waarin we leven.
2. Woensdag 19 februari. PRAKTIJKEN EN DE MORAAL
De leefwereld is die van praktijken en de moraal. Wat zijn de kenmerken van praktijken (aanwezigheid, lichamelijke logica, deugden als eerlijkheid, rechtvaardigheid en toewijding, authenticiteit, aankijken, contact) en welke rol spelen de wetenschappen en 'het internet' daarin? Mag 'het internet' (Twitterstormen) morele keuzes forceren?
Woensdag 26 februari. Geen bijeenkomst
3. Woensdag 4 maart. WAARNEMING EN DE GEEST
Hoe moeten we waarneming en de geest begrijpen? Vinden die plaats in onze hersenen en zien we ze in onze MRI-scans? De geest en onze waarneming zijn wel subjectief, maar niet privaat: we delen ze met de werkelijkheid en met anderen en precies dat is cruciaal voor ons leven.
4. Woensdag 11 maart. KUNST (BEELD, AF-BEELDING, VOOR-BEELD).
Hoe zit het met de verhouding tussen het beeld van onze waarnemingen en de afbeeldingen die we er van maken? Kunnen we elkaar en onszelf authentiek afbeelden? Wat betekenen aanwezigheid (waarneming) en afwezigheid (online, afbeelding) voor ons handelen en de moraal? De moraal worstelt tegenwoordig met de invloed van het internet, gelukkig; maar graaft ze diep genoeg? Hoe kan subjectiviteit zich verdedigen? In de kunst?