Filosofische films. Film en filosofie 4.

HOVO Nijmegen
Radboud Universiteit
September — december 2016

Vooraf

Na drie reeksen Film en filosofie, waarin filosofische thema's gekoppeld werden aan films die vanwege hun artistieke verdienste uitgekozen waren—drie reeksen met drie hoofdthema's—gaan we in deze cursus naar filosofische films kijken: films die overduidelijk filosofische thema's aan de orde stellen. We hebben een leuke selectie gemaakt waar aardige filosofische noten over gekraakt kunnen worden, waaronder: The Matrix, moeder van alle filosofische films, over de vraag of de werkelijkheid waarin wij leven wel echt is; Lucy, omdat die film ons leert hoe Leibniz over god dacht; Ex Machina omdat die laat zien hoe onze eigen toekomst eruit ziet wanneer we het leven met menselijke-al-te-menselijke robots moeten delen in wat ze in Silicon Valley de "Singularity" noemen: een wereld waarin mensen en robots niet langer tegenover elkaar staan, maar één leefwereld vormen.

Discussieforum

Op Facebook kan ik een discussie-forum instellen voor deelnemers, om films verder na te bespreken. Omdat dit forum besloten is, dus alleen voor deelnemers, zal ik eigenhandig iedereen op de site moeten abonneren. Wie wil meedoen, moet wel zelf een Facebook account hebben. Dat kun je vrij gemakkelijk aanvragen, maar ik begrijp het wel als u daar geen trek in heeft. Mocht dit voor velen een beletsel zijn, dan zal ik een volgende keer naar andere forum-software omzien.

Wat u moet doen om deel te nemen aan dit discussieforum.
Om deel te nemen aan het discussieforum moet u
1. een Facebook-pagina hebben (of openen) en
2. mij een mailtje sturen met het mail-adres dat u aan uw FaceBook-pagina hebt gekoppeld.
3. U ontvangt dan van mij een uitnodiging op dat adres met een link waarmee u uw deelname kunt bevestigen.

Als u aarzelt om aan FaceBook te beginnen, begrijp ik dat volkomen. Voor wie aarzelt omdat u vreest dat u uw privacy te grabbel gooit, heb ik een kleine Facebook handleiding geschreven waarmee u uw privacy-instellingen zo kunt instellen, dat niemand uw pagina ziet, noch er iets op kan "posten". Sowieso is de groep van deze cursus volstrekt besloten en alleen toegankelijk voor de deelnemers die eraan meedoen.

Inleiding

In deze cursus starten we in principe steeds met een inleiding over de filosofische kwestie waar de film over gaat; dan bekijken we de film, waarna nog enige tijd resteert om de film te bespreken. Eventuele losse eindjes nemen we mee naar de volgende bijeenkomst (of naar de FaceBook-site van de cursus). Belangwekkende zaken die op de FaceBook-site aan de orde komen, kunnen we uiteraard ook op het volgende college bespreken.

Films en filosofie

Als het gaat om de combinatie van films en filosofie bestaan er minstens twee typen films:
1. Films die een filosofische kwestie als onderwerp hebben en dit met een beeldverhaal tot leven brengen. Voorbeelden hiervan zijn The Matrix (Cartesiaans scepticisme); Memento (de beleving van falend geheugen); Minority Report (kun je verantwoordelijk zijn voor misdaden die je nog niet gepleegd hebt?); Inception (de logica van dromen). We gaan deze keer naar dit soort films kijken, doorgaans weinig meer dan illustraties van filosofische thema's. In geen van deze films draait het primair om het subjectieve perspectief van de personages—de films willen vooral een filosofisch coherent verhaal vertellen, waar de kijker zich het hoofd over kan breken.
2. Films die met hun materiaal iets filosofisch duidelijk maken—over films. Bij dergelijke films kijken we naar typische manieren waarop iets overgebracht wordt, en naar de manier waarop kijkers erin slagen dit te begrijpen (de fenomenologie ervan). We bespreken de films om hun eigen verdiensten, en leren daardoor iets filosofisch over kunst/film. We benaderen deze films als een artistiek onderzoek met filosofische relevantie. Dit soort films staat centraal in de andere Film en filosofie-reeksen.

Ad 2. Het thema dat we dit keer gekozen hebben, filosofie, zal ons vaak dichter bij de boodschap van de films brengen, dan bij de experimentele kanten van de films. Toch zullen we vaak achteraf zien dat het filmkarakter van de films zijn weerslag heeft op hun filosofische gehalte. Minstens op het laatste college zal ik hier expliciet op terugkomen. Bij die gelegenheid zal ik ook verbanden tussen de filosofische kwesties nog eens verhelderen.

Hoofdthema's

We zullen in deze reeks overigens ook zien dat het één ding is om filosofische argumenten uit te schrijven, zoals filosofen dat graag doen; maar iets heel anders om ze in een film tot leven te brengen. Filosofen werken graag met zogenaamde "counterfactuals", situaties die evident niet mogelijk zijn. Filosofen doen dat omdat zulke situaties ons dwingen om beter over bepaalde filosofische kwesties na te denken. Sommige films in deze reeks vervullen zo'n rol.

Over Rob van Gerwen

Dr. Rob van Gerwen is senior docent en onderzoeker aan departement Wijsbegeerte (faculteit Geesteswetenschappen) van Universiteit Utrecht. Hij doceerde ook aan de Koninklijke Akademie voor Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en de Hogeschool der Kunsten te Utrecht. Doceert aan de HOVO's van Nijmegen, Utrecht en Brabant, en aan kunstinstellingen in Den Bosch, Breda, Helmond en Eindhoven. Hij is directeur/eigenaar van Consilium Philosophicum.

Hij publiceerde 175 artikelen en negen boeken, over onderwerpen uit de filosofie van de kunst. Hieronder een met cum laude beoordeeld proefschrift, Art and Experience (1996); verder een boek over Richard Wollheims benadering van schilderkunst, bij Cambridge University Press (2001), en, bij het Centraal Museum in Utrecht, Kleine overpeinzingen. Over kunst kijken in het museum (2003). In 2016 verscheen bij uitgeverij Klement, zijn Moderne filosofen over kunst (tweede druk, 2017).
Eind 2018 verscheen, ook bij uitgeverij Klement, Zullen we contact houden. Hoe we de geest uit ons wereldbeeld verwijderen, over de tegenwerking van de subjectieve geest en onze verantwoordelijkheid door digitale technologie en het objectivisme van de moderne gemechaniseerde wetenschappen — onze eigen (objectieve) geest is daarvoor verantwoordelijk.
Hij schrijft momenteel voor uitgeverij Lontano een boek waarin hij voorstelt om de ethiek op de esthetische aspecten van menselijke interactie te funderen. In de achtergrond rondt hij ook een boek af over Kunst als een morele praktijk, en werkt hij nog altijd aan de esthetica van menselijke schoonheid, gelaatsexpressie en cosmetische chirurgie.
Via zijn websites vindt u onderwijsbeschrijvingen, artikelen, voordrachten en een weblog. Meer...

Over de cursus en de locatie

Locatie: Eramuslaan 9, zaal 01.10 (eerste verdieping, ingang Open Universiteit).
Woensdag, 10.30 -13.30 uur. Kijk voor de dagen in onderstaand weekschema.

Handouts

Handouts komen beschikbaar na afloop van ieder college. Vraag docent om inloggegevens.

Weekschema 2016

A. Wat is de werkelijkheid?

Scepticisme is een populair thema in veel filosofische films—ook in de filosofie: door te twijfelen aan de meest voor de hand liggende zaken scherpen we ons denken. Zo handelen The Matrix en The Truman Show, ieder op hun eigen manier, over de vraag of de werkelijkheid om ons heen wel de echte werkelijkheid is. Ex Machina gaat over de vraag of we andere geesten wel kunnen kennen (of beter: of we wel zeker kunnen zijn dat andermans geest niet die van een robot is—of omgekeerd; of we de geest van een robot wel van die van een mens kunnen onderscheiden). We zien hoe in deze films oude vragen met ontwikkelingen in de media en de robotica in verband worden gebracht.

1. 28 september 2016. Een concept van god.

Film: Lucy, r. Luc Besson, 2013 (genre: filosofische science-fiction, 89 min.)

Het is een religieuze vraag of God binnen of buiten de werkelijkheid staat. Als hij erbuiten staat, hoe verhoudt hij zich dan tot die werkelijkheid (waarom is hij erop betrokken)? De komst van de messias is bedoeld om deze kwestie op te lossen—christenen en joden verschillen van mening of de messias al gekomen is. Als God zich in de werkelijkheid bevindt, is hij dan een speciale entiteit, ander dan al de andere—of God met de werkelijkheid samen (Spinoza's pantheïsme)? Een volgende vraag is hoe wij gods almacht en alwetendheid moeten begrijpen.
Volgens Leibniz is een individu (een monade) een perspectief op alles, een punt in al wat er is. Piet, bijvoorbeeld, doet zijn fiets van het slot; de auto die langsrijdt komt uit Helmond en heeft een boel auto's gepasseerd met ieder hun eigen bestemming en vertrekpunt. De plek waar Piet woont is eerder bewoont door een gezin dat ni in Arkansas woont, temidden van een heleboel lokale mensen. Als we willen weten wie Piet is, waarin zijn individualiteit bestaat, zullen we al dit soort dingen erbij moeten nemen, en ook wie zijn vrienden en zijn ouders zijn en wie hun ouders en vrienden zijn. Uiteindelijk weten we pas echt wie Piet is, als we alles weten, van alle tijden en plaatsen op de wereld waar Piets bestaan een perspectief op vormt. Uiteraard is dat ondoenlijk, maar als ideaal heeft het veel weg van hoe wij de wetenschappen zien; ook die moeten zoveel mogelijk kennis produceren zodat we uiteindelijk alles in hun onderlinge verhouden kennen. Het concept waarmee een individu gekend wordt, is volgens Leibniz een volledig individueel concept, en de enige die die concepten kent is God. God heeft de hele werkelijkheid op een en hetzelfde moment gedacht en daarmee geschapen: en alles staat met elkaar in verband. Of, zoals Leibniz het zegt: de samenhang in de werkelijkheid (die door de wetenschappen in kaart wordt gebracht) is door God ingesteld toen hij de wereld dacht. En omdat God hierbij de wereld met de grootst mogelijke samenhang heeft verkozen is dit ook de beste van alle mogelijke werelden. (Voltaire dacht hier anders over; hij wees op de vele soorten rampspoed die mensen overvallen.) Het determinisme, dat in de wetenschappen vaak gehuldigd wordt, gaat ervan uit dat alles met alles samenhangt (Leibniz is dus niet de enige).
Het idee dat, als je alles tot in de kleinste details weet, je dan ook de werkelijkheid naar je hand kunt zetten, motiveert de film Lucy. Zonder al te grote overdrijving kan men dus zeggen dat Lucy Leibniz' God verbeeldt.

De plot van Lucy
Het moest een eenvoudige klus zijn. Het enige wat Lucy te doen stond was een mysterieus koffertje afleveren bij mijnheer Jang. Maar ze wordt het slachtoffer van een misdadige deal waarbij ze als drugskoerier wordt ingezet met de gloednieuwe drugs uit het koffertje, die de werking van de hersenen versterken, in bolletjes in haar maag. Als de drugs beginnen te lekken, verandert Lucy's bewustzijn en daarmee ook haar vermogens om de werkelijkheid naar haar hand te zetten. Een professor met theorieën over de mate waarin we de hersenen gebruiken en wat er zou gebeuren als we meer van onze hersenen konden inzetten, staat haar bij. En de mate waarin ze haar hersencapaciteit benut, wordt langzaam maar zeker steeds groter.

Met: Scarlett Johansson.

2. 5 oktober 2016. Globaal scepticisme.

Film: The Matrix, Wachovski broers, 1999 (genre: filosofische science-fiction, 136 min.)

De geschiedenis van de filosofie wemelt van de zogenaamde twee-werelden theorieën, te beginnen met Plato die meende dat de wereld van de waarneming instabiel en onbetrouwbaar is, maar dat er gelukkig een stabiele eeuwig gelijk blijvende wereld van de ideeën (essenties) bestaat waar men met de nodige filosofische analyse bij kan geraken. De wereld van de waarneming is eigenlijk maar een schijnwereld.
Ook René Descartes betwijfelde de waarneming als bron van zekere kennis. Hij kwam er na zijn zogenaamde methodische twijfel-experiment op uit dat er eigenlijk maar één ding zeker en onbetwijfelbaar is, en dat is dat er gedacht wordt: ik denk dus ik ben. Het gevolg: we zitten voortaan met een filosofisch dualisme opgezadeld: de mens is een geest en een lichaam, maar hoe kunnen die twee samenwerken? Een belangrijk argument in Descartes' twijfel-experiment is het droom-argument: hoe kunnen we zeker weten of we niet alles wat we om ons zien dromen? Wie is er nooit eens ontwaakt uit een droom om dan later te beseffen dat dit in een droom gebeurde? Volgens Descartes kunnen we niet buiten de droom geraken om vast te stellen of we dromen of niet: in je arm knijpen kun je ook dromen, enz.
In de twintigste eeuw heeft Hilary Putnam een eigentijdsere variant van dit droom-argument verzonnen: stel dat we hersenen in een vat zijn en niet de belichaamde personen die we denken te zijn. Via een ingenieuze computer krijgen onze hersenen alle neurofysiologische input die nodig is om ons te laten denken dat we dingen waarnemen, denken en voelen, en dat er dingen buiten ons bestaan.

De plot van The Matrix
Computerprogrammeur Thomas Anderson, alias Neo (gespeeld door Keanu Reeves) is al een tijdje gefascineerd door ene Morpheus die beweert dat de werkelijkheid een fictie is van de matrix, een groots computerprogramma, als hij bericht van hem ontvangt. Hij komt in contact met Trinity (Carrie-Anne Moss) en Morpheus (Laurence Fishburne). Morpheus legt Neo uit hoe mensen door de matrix voor de gek gehouden worden: alles wat mensen in hun dagelijks leven meemaken wordt feitelijk in hun hersenen ingebracht door het programma; niets ervan is echt, behalve die hersenen (en het programma). Morpheus geeft Neo de keus tussen twee pillen: met de blauwe pil blijft hij leuk in de matrix "leven", met de rode komt hij in de "woestijn van het werkelijke". Hij neemt de rode en we krijgen te zien hoe de echte werkelijkheid een ruwe wereld is van rotsen, stormen en donderwolken. In het vervolg zullen de "bevrijden" meermaals de matrix ingaan om er te strijden tegen "de agenten", die de matrix beschermen tegen degenen die hem willen ontmaskeren. Neo is de ene, een soort messias, een bevrijder; hij kan meer en meer.

Met: Keanu Reeves, Joe Pantoliano, Laurence Fishburne, Carrie-Anne Moss.

3. 12 oktober 2016. Solipsisme is ook een scepticisme.

Film: The Truman Show, r. Peter Weir, 1998 (genre: filosofische science-fiction, 103 min.)

Solipsisme is een scepticisme dat uitgaat van het ik, en dan niet verder komt. De werkelijkheid is als een film die speciaal voor ons opgevoerd wordt—welk kind heeft dit nooit eens gevoeld? Een solipsist meent dat hij/zij alleen zeker kan zijn van het eigen ik, de eigen ervaringen. De rest kan een verzinsel zijn van een kwaadwillende god (Descartes), of computer (The Matrix) en je kunt met geen mogelijkheid uitmaken wat dan wel werkelijk is, want je kunt niet buiten deze ene werkelijkheid stappen.

De plot van The Truman Show
Truman leeft een nep-leven maar dat weet hij niet. Hij is een soapster en iedereen om hem heen speelt. Uiteraard komt Truman erachter wat er aan de hand is, maar wat dan?

Met: Jim Carrey, Ed Harris, Laura Linney.

B. Wat is de mens?

Als we een ander wezen zien, weten we normaliter zonder enige twijfel of het een mens is. De vraag "Is dat wel een mens?" stellen we alleen over een mens, die verder onze normale verwachtingen weerspreekt—bijvoorbeeld iemand die al jaren in coma ligt, of een massamoordenaar. Primo Levi stelt precies deze vraag juist over de slachtoffers van de nazi-terreur. Wij concentreren ons vooral op de rol die de ander bij ons zelfbeeld speelt. Wie is de ander; is het een vriend of een vijand van ons ik (Under the skin)? Wie is dat ik? Kun je een ander worden door je in gedachten, gevoelens en gedrag als die ander voor te doen (Certified Copy)? En kun je wel een zelfbeeld onderhouden als anderen dat niet regelmatig bevestigen (Up in the air)?

4. 19 oktober 2016. Wanneer is iemand een mens?

Film: Under the Skin, r. Jonathan Glazer, 2013 (genre: fiction, drama, 108 min)

Als aliens zich onder ons zouden mengen, met hun belangen en verlangens, maar ze zouden zich tot op zekere hoogte aan ons aanpassen, zouden onze morele overwegingen dan ook kunnen vermengen? Zouden we er uiteindelijk eenzelfde moraal op kunnen nahouden? Zouden we solidair zijn met dezelfde mensen (slachtoffers), zouden we dezelfde dingen eten?

De plot van Under the Skin

Scarlett Johansson is blijkbaar een alien die door Schotland rijdt op zoek naar mensen. Wat gebeurt er met die mensen nadat ze in een olie-achtige substantie zijn gelopen? Wie zijn de good guys in deze film? Met wie voelen we mee? Wie zijn wij? De hoofdpersoon krijgt er zelf op het laatst genoeg van, maar ze wordt zelf slachtoffer van haar rebellie.

Met: Scarlett Johansson.

26 oktober 2016. Geen bijeenkomst, vanwege herfstvakantie.

5. 2 november 2016. Kun je iemand worden door hem te spelen?

Film: Certified Copy, r. Abbas Kiarostami, 2010 (genre: psychologisch-filosofisch, 106 min.)

Volgens Lacan blijkt in het spiegelstadium (het moment waarop de tweejarige zichzelf in de spiegel herkent) dat ons zelfbeeld een verbeelding is. Dat het spiegelbeeld op een of andere manier een vijand is, zien we in een film als The Brøken (r. Sean Ellis, 2008). Maar hoe zit het met het imaginaire karakter van ons zelfbeeld? Kunnen we het dan beheersen? Kunnen we onszelf willekeurig als iemand anders verzinnen?
James Miller betoogt in zijn boek dat een kopie even waardevol is als het origineel (omdat het om de beleving gaat) en zij (Juliette Binoche) speelt uiteindelijk (met hem) alsof ze 15 jaar geleden getrouwd zijn.

De plot van Certified Copy
In Toscane bezoekt een Franse vrouw een voordracht van de Britse auteur James Miller die in zijn boek, Copie Conforme, verdedigt dat kopieën evengoed waardevol zijn als hun originelen. De vrouw moet gaan eten met haar hongerige zoon, en geeft haar telefoonnummer aan een gemeenschappelijke vriend met het verzoek die aan de auteur te geven. Miller komt naar haar antiekwinkel en samen maken ze een rondrit. Zij neemt hem naar een dorpje. Ze bespreken het onderwerp van zijn boek, de relatie tussen kopieën en originelen. In het dorp worden ze door een barvrouw beschouwd als een getrouwd stel; zij besluit dat spel mee te spelen, en hij doet mee als haar echtgenoot. En wat is de kopie, wat het origineel? En is een herinnering niet ook een kopie?

Met: Juliette Binoche, William Shimell, Jean-Claude Carrière

6. 9 november 2016. Het zelf zonder de ander (psychologisch solipsisme)

Film: Up in the Air, 2009, Jason Reitman (genre: psychologisch drama, 109 min.)

Volgens Sartre is de blik van de ander een bedreiging van de eigen vrijheid. Of is ze juist mede-bepalend voor ons zelfbeeld? Wie ik ben, hangt misschien wezenlijk af van hoe anderen mij waarnemen. In deze film volgen we een man die op vliegvelden leeft en daardoor nooit dezelfde blikken ontmoet, maar altijd nieuwe. Op al die vliegvelden kent niemand hem. Wat doet dat met zijn zelf? Wat is eenzaamheid eigenlijk?

De plot van Up in the air

Ryan Bingham is een interim-expert voor het bedrijfsleven wiens geliefde leven onderweg bedreigd wordt als hij op het punt staat tien miljoen Airmiles te scoren en hij de Airmiles-vrouw van zijn dromen heeft ontmoet.

Met: Vera Farmiga en George Clooney.

16 november 2016. Geen bijeenkomst, docent is in Seattle, VS.

C. Wat moeten we doen?

Niet alleen scepticisme leent zich voor filosofische verfilming. In zowat alle speelfilms komen wel ethische thema's aan de orde, maar zelden in volledige isolatie van gewone menselijke omstandigheden. Ex Machina en Minority Report zijn uitzonderingen. Ex Machina past overigens ook bij het tweede thema, wie is de mens? Hoe zien we de ander, hoe weten we dat zij zich een mens voelt? Dit gaat ook over het "other minds" probleem; over de vraag of we wel zeker zijn dat anderen een geest hebben, zoals wijzelf. In Minority Report draait het om verantwoordelijkheid—geldt die ook voor te verwachte daden?

7. 23 november 2016. Mensen en robots: hoe lang blijven ze verschillend?

Film: Ex Machina. Alex Garland, 2015 (genre: filosofische science-fiction, 108 min.)

Moeten we doorgaan op de wegen die we een paar eeuwen geleden zijn ingeslagen toen we ons wereldbeeld mechaniseerden (Dijksterhuis)? Zijn alle technologische uitkomsten van ons objectief wetenschappelijk onderzoek, hoewel ze inherent waardevol zijn, ook een zegen voor de mensheid? In Silicon Valley geloven velen in een toekomst die ze met "the singularity" aanduiden: een tijd waarin robots en mensen door elkaar heen leven. Moeten we dat willen? De film van vandaag geeft een inkijkje (veel meer is het niet) in de problemen—genoeg voor ons om er verder over na te denken.

Alan Turing beschreef in 1936 een experiment, dat we sindsdien de Turing test noemen. We kunnen ons afvragen of robots of machines kunnen denken, maar dan moeten we eigenlijk eerst definiëren wat denken is. Omdat Turing zich niet aan zo'n definitie wilde wagen, stelde hij een experiment voor: een proefpersoon converseert met iemand die zich in een andere ruimte bevindt, via geschreven taal. De taak is om vast te stellen of die ander wel een mens is, of een computer. Ava, de robot-hoofdpersoon in Ex Machina heeft een computerbrein dat intelligentie bezit. Ze ziet er verder uit als een gewone vrouw. De Turing-test waar Caleb aan onderworpen wordt is beduidend complexer dan de originele die Turing opzette. De kunstmatige intelligentie die in Ava is ingebouwd is veel complexer en de robot heeft een mensengestalte, en -gelaat. En ze communiceert niet louter met geschreven teksten. De vraag voor Caleb is dan ook nieuw: heeft Ava emoties?

De plot van Ex Machina
Caleb, een 26 jaar oude programmeur bij het grootste internetbedrijf van de wereld, wint bij een prijsvraag een week vakantie bij Nathan de teruggetrokken baas van het bedrijf in zijn kolossale landgoed. Bij aankomst merkt hij dat hij met een KI (kunstmatige intelligentie) moet omgaan, ingebouwd in een mooi robotmeisje, Ava.

Met: Alicia Vikander, Domhnall Gleeson, Oscar Isaac.

8. 30 november 2016. Verantwoordelijkheid voor voorspelde daden.

Film: Minority Report. Stephen Spielberg, 2002 (genre: filosofische science-fiction, 145 min.)

Kunnen we verantwoordelijk zijn voor iets wat we niet gedaan hebben, maar waarvan wel voorspeld wordt dat we het zullen doen? In deze film worden door voorspellingen door Pre-Cogs gedaan, maffe wezens in een bad. Maar met big data kunnen we tegenwoordig ook steeds preciezer voorspellen wat iemand gaat doen. Komt er een moment dat we verantwoordelijk gehouden zullen worden voor iets wat we nog niet gedaan hebben? (Hoe houden we die ontwikkeling tegen?)
Stephen Spielbergs Minority Report combineert een ethisch-juridische vraag—kun je schuldig zijn aan iets wat je van plan bent te doen (zelfs als je je daarvan nog niet bewust bent?), maar nog niet gedaan hebt?—met science fiction: een wereld waarin we 's mensen handelingen kunnen voorspellen. Het gegeven (drie vrouwen in een bad vol water die de werkelijkheid voorspellen) is vergezocht, maar de ethische kwestie lijkt steeds actueler te worden. Dankzij big data mining kunnen we aan de hand van ons gedrag op internet al redelijk goed voorspellen waar we op uit zijn. Maar ben je er dan ook al schuldig aan? Waarom niet, eigenlijk? Je intenties en verlangens gaan toch vooraf aan je handelingen? Als je je verlangens kunt veranderen, zul je ook anders gaan handelen—is dat niet het grondbeginsel van psychotherapie? Maar als het systeem voorspelt dat je een moord zult begaan, wat doe je daar dan tegen?

De plot van Minority Report
In 2045 is de misdaad in Washington D.C. zowat uitgebannen dankzij een elite politie-team, "Precrime". Ze gebruiken drie Pre-Cogs met speciale vermogens die de toekomst kunnen zien. Hun visuele ervaringen kunnen op een scherm geprojecteerd en doorzocht worden. John Anderton is het hoofd van het team en hij gelooft heilig in de onfeilbaarheid van het systeem. Maar dan wordt hij zelf beschuldigd van een toekomstige misdaad waarvan hij het slachtoffer niet eens kent. Blijkbaar is er ook steeds een minderheidsrapport dat door de andere twee Pre-Cogs overvleugeld wordt. Anderton gaat op zoek naar dat minderheidsrapport.

Met: Tom Cruise, Colin Farrell, Samantha Morton.

9. 7 december 2016. Afsluitend hoorcollege.

Film: Geen (alleen fragmenten)

Welk filosofische verbanden kunnen we identificeren in de filosofische films waar we naar gekeken hebben?

Weblog

Philosophy of the Arts, a blog by Rob van Gerwen